Kiedy umowa zlecenie nie rodzi obowiązku ZUS

Uwaga: 2016 rok przyniósł zmiany w zakresie składek ZUS od umowy – zlecenia. Obecnie płatnik będzie musiał zapłacić ZUS od każdego zlecenia, niezależnie od oświadczenia ubezpieczonego. Obciążenia ominą tylko tego wykonawcę, który udowodni, że płatności nie są obowiązkowe.

Umowa – zlecenie była o tyle atrakcyjna, iż obowiązek ubezpieczeń społecznych dotyczył wyłącznie pierwszej umowy. Niezależnie od uzyskiwanego przychodu mieliśmy obowiązek odprowadzić od niej pełne składki – zdrowotną wypadkowa, rentową oraz emerytalną. ZUS w przypadku każdego kolejnego dokumentu był obligatoryjny. Nie da się ukryć, iż sytuacja ta była niezwykle komfortowa dla przedsiębiorców, którzy usilnie starali się zredukować ciążące na nich obciążenia.

Nowelizacja ustawy przyniosła nam liczne nowości. Obowiązek ubezpieczenia przypada na pierwszą umowę, aczkolwiek, jeśli jej podstawa wymiaru składek będzie niższa od 1850 zł, kolejna umowa również będzie podlegać ZUS.

Jak wygląda to w praktyce? Przeanalizujmy przykład: pan X posiada trzy umowy – zlecenie: 500 zł, 1000 zł, 2000 zł. Dotychczas istniał obowiązek odprowadzania składek ZUS wyłącznie od jednej umowy, a więc pan X odprowadzaj je od umowy – zlecenie: 500 zł. Wraz z wejściem nowych przepisów pan X musi odprowadzać ZUS od wszystkich umów, które łącznie nie równają się 1850 zł (minimalna płaca obowiązująca w danym roku). Oznacza to, że w przypadku pana X składki będą odprowadzone od wszystkich umów bądź tylko od umowy – zlecenie: 2000 zł.

Można powiedzieć, ze takie rozwiązanie rodzi pewne problemy. Jak pracodawca ma zweryfikować, czy jest on zobowiązany do opłacania składek swojemu pracownikowi, czy też nie. Oczywiście zapewnienia ustne są tu jak najbardziej nie na miejscu. Osoba ubezpieczona winna będzie przedstawić płatnikowi umowę do skserowania, poprosić swoich zleceniodawców o wystawienie specjalnego jednorazowego zaświadczenia z uwzględnieniem wysokości comiesięcznych składek bądź każdego miesiąca prosić zleceniodawców o dokument potwierdzający regularne odprowadzanie składek np. ZUS RMUA. Dotychczasowe oświadczenie ubezpieczonego nie ma żadnej mocy prawnej.

Wszystkie kwestie zbiegu tytułów do ubezpieczeń ZUS regulowane są w artykule 9 ustawy systemowej. W przypadku, gdy pracujemy na kilka umów – zlecenie, a wszystkie znacznie odbiegają od ustalonej kwoty minimalnej 1850 zł, będziemy mogli zadecydować, czy chcemy płacić składki dobrowolne za pozostałe zlecenia, czy też skupić się wyłącznie na ich wymiarze podstawowym.